کمبود آب

چکیده:
امسال اولین سال از دهه‏ى چهارم انقلاب اسلامی می باشد و به دلیل آمادگی بسیار وسیع و عظیمی که در کشور وجود دارد، به نام «دهه‏ى پیشرفت و عدالت» نامیده شده است. از آن جا که اقدام اساسى در زمینه‏ى پیشرفت و عدالت، مسئله‏ى مبارزه‏ى با اسراف، حرکت در سمت اصلاح الگوى مصرف، جلوگیرى از ولخرجى‏ها و تضییع اموال جامعه می باشد؛ سال 1388 از سوی رهبر فرزانه انقلاب به نام سال «اصلاح الگوی مصرف» نام‌گذاری شده است. این مقاله به بررسی تطبیقی و توسعه‌ای راهکارهای کاربردی غیرقیمتی اصلاح الگوی مصرف در بخش انرژی کشور می پردازد.

به‌طور کلی، اتخاذ سیاست ها و راهکارهای اصلاح الگوی مصرف در حوزه انرژی در 2 بخش عرضه انرژی و تقاضای انرژی قابل بررسی و اجرا می باشد. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد در کشور ایران به دلیل اینکه تقریباً تمام زنجیره تامین و عرضه انرژی در اختیار دولت می باشد، دولت می تواند با انجام تحقیقات علمی و هدفمند کردن سرمایه گذاری ها در بخش انرژی و به کارگیری فناوری های نوین در مدت زمان نسبتاً کوتاهی به میزان قابل توجهی در کاهش مصرف انرژی موفق عمل نماید. بخش تاثیرگذار دیگر در کاهش مصرف انرژی، مدیریت تقاضای انرژی می باشد که در این بخش نیز راهبردهای متعددی از جمله قیمت‌گذاری، آموزش، فرهنگ، پاداش، هنجار، سبک زندگی، استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر، استفاده از تکنولوژی های جدید، استفاده بهینه از مواد و بازیابی آن ها و... وجود دارد.

در متون اسلامی به واژگانی مانند قناعت، اقتصاد، اسراف و تبذیر برمی خوریم که مسلمانان را به مصرف اندک و بهره برداری بهینه از داشته‌ها فرا می‌خواند و ریخت و پاش کنندگان منابع را «برادران شیطان» می‌نامد.

متاسفانه مساله مصرف به ‌اندازه نیاز و بهره‌برداری بجا از منابع، مانند دیگر آموزه‌های گرانسنگ اسلامی، به سبب تنبلی فکری ما، مورد کنکاش و بازتولید قرار نگرفته و جزییات آن همراه با دگرگونی‌های جامعه، روشن نگردیده است.

پدیده مصرف گرایی و اسراف در نقطه مقابل مصرف بهینه قرار گرفته است. «مصرف گرایی» یا به عبارت ساده تری اسراف که یکی از بزرگترین آفت ها و آسیب های فردی و اجتماعی و از گناهانی است که مورد نهی شدید خداوند متعال واقع شده است و در مقابل اعتدال و میانه روی در مصرف قرار گرفته است؛ به طور کلی هرگونه زیاده روی در کمیت و اتلاف را شامل می شود.

_ اسلام عزیز و همه عقلای عالم، بر این نکته تأکید می کنند که مصرف باید مدبرانه و عاقلانه مدیریت شود.

_همه ما بخصوص مسئولان قوای سه گانه، شخصیتهای اجتماعی و آحاد مردم باید در سال جدید در مسیر تحقق این شعار "مهم، حیاتی و اساسی" یعنی"اصلاح الگوی مصرف در همه زمینه‌ها"، برنامه ریزی و حرکت کنیم تا با استفاده صحیح و مدبرانه از منابع کشور، مصداق برجسته ای از تبدیل احوال ملت به نیکوترین حالها، ظهور و بروز یابد.

_مقابله با اسراف و صرفه جویی صحیح ، با حرف امکان پذیر نیست و قوای مقننه و مجریه موظفند با قانونگذاری صحیح و اجرا و پیگیری قاطعانه ، الگوی مصرف را از " تولید تا مصرف و باز یافت " اصلاح کنند

_این حرکت ، گامی اساسی در روند پیشرفت و عدالت است چرا که بیماری اسراف ، از لحاظ اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ، آسیبها و مشکلات گوناگونی بوجود آورده و آینده کشور را تهدید می کند .

_مصرف بیهوده و مصرف هرز، در حقیقت هدر دادن مال است. جامعه‏ى ما باید این مطلب را به عنوان یک شعار همیشگى در مقابل داشته باشد؛

_هم در سطح دولت، هم در سطح آحاد مردم، هم در سطح سازمانها بایستى نگاه عیب‏جویانه‏ى به اسراف وجود داشته باشد.

سخنان مقام معظم رهبری در مورد اسراف در مصرف آب

من همه را به رعایت منابع مالی کشور توصیه می کنم… اسراف در ثروت عمومی و موجودیهای این کشور و منابع طبیعی و نیز در آن چه که با زحمت زیاد به دست می آید و اسراف در نان و آب و انرژی و نیروی انسانی، همه اینها بد است.

^{مقام معظم رهبری با دید وسیع و اشرافیت} خود به درستی "آب" را مسئله مهم استان دانسته اند و

  بهتر است برای عملی شدن فرمایش معظم له از همه فرصت ها و پتانسیل ها در حل بحران استفاده کرد.  

 به گزارش یزدی نیوز رهبر معظم انقلاب اسلامى‏ در اجتماع بزرگ مردم یزد

  در دوازدهمین  روز دی ماه 1386  در بیاناتی فرمودند:

 اشاره کردند به مسئله‏ى آب. من میدانم مسئله‏ى مهم استان یزد،

  مسئله‏ى آب است. البته در نظرسنجی هاى مردم، مسئله‏ى اشتغال، مسئله‏ى گرانى،

  جزء مسائلى است که مورد اهتمام شماست. همه‏ى مسئولین؛ چه آنهائى که باید قانون بگذارند،

  چه آنهائى که باید اجرا کنند، چه آنهائى که باید متخلف را تعقیب کنند

  یعنى قواى سه‏گانه - وظیفه دارند در این زمینه‏ها کار کنند. ما هم سفارش کردیم،

  تأکید کردیم، باز هم تأکید میکنیم؛ اما پیشبردن کارها، مواجه شدن با مشکلات، 

 دست و پنجه نرم کردن با موانع راه - که مسئولین در سطوح مختلف با آن مواجه هستند -

  کار آسانى نیست؛ دارند تلاش میکنند. باارزش است این تلاشى که دارند انجام میدهند.

  مهم این است که اعتماد ملت ما به مسئولینش اعتماد عمیقى است و این اعتماد را باید همچنان حفظ کنیم.

 با در نظر گرفتن نکاتی که به آن اشاره می‌شود می‌توان به میزان قابل توجهی از مصرف کنونی آب کاست.

فلاش‌تانک‌های معمولی در هر بار استفاده 13 لیتر آب مصرف می‌کنند. این مقدار معادل 9 بطری نوشابه 1/5 لیتری است. در صورتی‌که فلاش تانک‌های کم‌مصرف این مقدار را به شش لیتر (چهار بطری نوشابه 1/5 لیتری) کاهش می‌دهد. هم‌چنین می‌توان حجم فلاش‌تانک‌ها را با قراردادن بطری پر از شن و یا قرار دادن آجر در آن‌ها کاهش داد و از هدررفت آب جلوگیری کرد.

سردوش‌های معمولی در هر دقیقه 18 لیتر آب مصرف می‌کنند؛ یعنی اگر یک دقیقه زیر دوش بایستید معادل 12 بطری نوشابه 1/5 لیتری آب مصرف خواهد شد. اما اگر از سردوش‌های کم‌مصرف استفاده کنید، این مقدار به هشت لیتر خواهد رسید.

از روشویی‌های معمولی در هر دقیقه 12 لیتر آب خارج می‌شود (معادل هشت بطری 1/5 لیتری) در صورتی‌که روشویی‌هایی که سرشیر کم‌مصرف دارند این مقدار آب را به شش لیتر کاهش خواهد داد( این رقم برای ظرف‌شویی هم صادق است).

با هر بار استفاده از لباس‌شویی(پنج‌کیلویی) معمولی 45 لیتر آب مصرف می‌شود. درصورتی که لباس‌شویی‌ کم‌مصرف 25 لیتر آب (16 بطری) صرف شست‌وشو می‌کند. هم‌چنین می‌توانیم برای کاهش مصرف، از ظرفیت ماشین لباس‌شویی به صورت کامل استفاده کنیم.

وسایل کم‌مصرف، حدود 60 درصد از مصرف کنونی آب را کاهش می‌دهند.

    1- از تمامي قوانين و محدوديت هاي حفاظت آب كه ممكن است در محل زندگي شما اعمال شود، آگاه شويد و از آن تبعيت كنيد.
    
    2- از آب حفاظت كنيد، چون زندگي ما به آن وابسته است. هيچگاه به دليل اين كه فرد ديگري مسوول پرداخت آب بهاست، آب را هدر ندهيد.
    
    3- موقع مسواك زدن شير آب تصفيه شده را باز نگذاريد.
    
    4- هنگام استحمام در فاصله بين شستن بدن و سر، لزومي ندارد كه شيرآب به طور پيوسته باز باشد.
    
    5- براي آب دادن به درختان، درختچه ها، بوته ها و گل ها از روش آبياري قطره اي استفاده كنيد.
    
    6- براي دوش گرفتن در حمام، زمان بگيريد و آن را به كم تر از پنج دقيقه برسانيد، با اين روش ماهيانه حدود چهار هزار ليتر آب صرفه جويي خواهد شد.
    
    7- بهتر است براي شستن سبزي ها ابتدا آن ها را در ظرفي خيس كنيد و سپس آب بكشيد.
    
    8- از جريان آب به منظور آب شدن يخ گوشت يا ديگر مواد غذايي منجمد استفاده نكنيد. اين كار غير از مصرف بي رويه آب، كيفيت مواد غذايي را هم كاهش مي دهد.
    
    9- فرزندان خود را در مورد نياز به حفاظت از آب آگاه كنيد. از خريد اسباب بازي ها و سرگرمي هايي كه به يك جريان ثابت آب نياز دارند، خودداري كنيد.
    
    10- هنگام استفاده از دستشويي، شير آب را به طور مداوم باز نگذاريد چون جريان دايم آب موجب هدر روي آن مي شود.
    
    11- اگر دوش حمام شما طي كم تر از 20 ثانيه يك ظرف چهار ليتري را بتواند پر از آب كند در آن صورت حتما آن را با يك سر دوش كاهنده مصرف تعويض كنيد.
    
    12- براي نظافت حياط به جاي مصرف آب، بهتر است از جارو استفاده شود.
    
    13- در باغچه خانه، درختان، بوته ها و چمن هاي بومي و مقاوم به خشكي بكاريد كه به آب كم تري نياز دارند و تحمل ماه هاي گرم تابستان را دارند.
    
    14- تمام شيلنگ ها، اتصالات و شيرها را به طور مرتب كنترل كنيد تا از نشتي آب جلوگيري شود.
    
    15- ضروري است براي اطمينان از سلامت لوله ها و شيرهاي آب، آن ها مرتبا كنترل شوند.
    
    16- در مواقع جايگزيني يا افزودن گل و گياه در باغچه خانه، گياهي را انتخاب كنيد كه آب كم تري مصرف كند. به اين طريق سالانه 200ر2 ليتر آب براي هر گياه صرفه جويي خواهد شد.
    
    17- از نصب سيستم هاي آب تزييني (مثل فواره ها) اجتناب كنيد. مگر اين كه آب در همان سيستم بازيافت شود. همچنين سيستم را در جايي نصب كنيد كه تلفات كمي در اثر تبخير و باد داشته باشد.
    
    18- لوله هاي آب منزل خود را عايق بندي كنيد. عايق كاري لوله هاي آب گرم روشي است كه هدر رفتن آب را قبل از خروج آبگرم كاهش مي دهد.
    
    19- لوله هاي آب گرم را عايق بندي كنيد تا براي رسيدن آب گرم به شيرآب لازم نباشد آن را بي جهت باز بگذاريد.
    
    20- هرگز آبي را كه مي توان به مصارفي نظير آبياري يا شست وشو رسانيد، فاضلاب حساب نكنيد.
    
    21- ماشين هاي لباسشويي معمولامقدار زيادي آب مصرف مي كنند. بنابراين اگر از تعداد دفعات كاربرد ماشين لباسشويي بكاهيد، عملادر مصرف آب صرفه جويي كرده ايد.
    
    22- يك بطري پر از آب يا يك كيسه نايلوني پر از شن و كاملادربسته را در مخزن توالت فرنگي يا فلاش تانك قرار دهيد تا مصرف آب را در هر بار كشيدن سيفون كاهش دهيد.
    
    23- آب خنك مورد مصرف خود را همواره در يخچال نگهداريد تا مجبور نباشيد شير آب را براي مدتي باز بگذاريد تا آب خنك شود.
    
    24- براي نوشيدن آب به جاي آنكه شير آب را مدت زيادي باز بگذاريد، بهتر است ابتدا چند قطعه يخ در ليوان قرار دهيد و سپس شير آب را باز كنيد.
    
    25- به كودكان آموزش دهيم تا با بستن به موقع شير، از هدر رفتن آب جلوگيري كنند.
    
    26- مي توان از آبي كه براي شستن سبزي ها و دست و صورت استفاده مي شود به وسيله لوله كشي و هدايت آن به سمت فلاش تانك، در توالت استفاده كرد.
    
    27-فلاش تانك هايي كه نشتي دارند، آب را به داخل كاسه توالت هدر مي دهند.
    
    28-به جاي شستن اتومبيل با شيلنگ آب، از يك سطل آب هم مي توان استفاده كرد.
    
    29-در حالي كه كمبود آب در شهر احساس مي شود، لزومي به شست وشوي پياده روي مقابل مغازه و منزل نيست.
    
    30-هنگام احداث ساختمان از كارگران ساختماني بخواهيد از آب تصفيه شده استفاده نكنند.
    
    31- زماني كه سرگرم آب دادن باغچه و گل هاي منزل هستيد باشنيدن صداي زنگ تلفن يا زنگ در بهتر است ابتدا شير آب را ببنديد و بعد به آن ها پاسخ دهيد. 
    
    32- تا حد امكان از آب شرب براي فضاي سبز استفاده نشود. باغچه را در شب يا صبح زود آبياري كنيد تا از تبخير آب جلوگيري شود.
    
    33-نصب كولر در سايه و با استفاده از پوشش مناسب و جلوگيري از نشت آب كولرهاي آبي، باعث صرفه جويي زيادي در مصرف آب مي شود.
    
    34-زماني كه به مسافرت مي رويد، ضروري است شير فلكه بعد از كنتور آب را ببنديد تا از وقوع هرگونه حادثه پيشگيري شود.
    
    35-در مراكز آموزشي و مدارس به اطفال و دانش آموزان محدوديت منابع آب و روش هاي صرفه جويي آن را آموزش دهيم.
    
    36-كاركرد كنتور در زماني كه همه شيرهاي آب بسته است، علت تلف شدن آب از لوله هاي داخل ساختمان است كه در نتيجه آن، مقدار زيادي آب به هدر رفته و هزينه گزاف آن را شما پرداخت مي كنيد. در صورت امكان محل نشتي را بيابيد.
    
    37-در محل كار، كاركنان را به صرفه جويي در مصرف آب تشويق كنيد. همچنين پيشنهاد كنيد گرايش به حفاظت از آب در فعاليت هاي عملي و دوره هاي آموزشي آن ها گنجانده شود. 
    
    38-گروه هاي فرهنگي، غيردولتي را به ايجاد و ارتقاي فرهنگ حفاظت از آب در ميان كودكان و بزرگسالان تشويق كنيد.
    
    39-هرگونه اتلاف قابل توجه آب، شكستگي لوله ها و هدر رفتن آب در هر نقطه را به مركز ارتباطات مردمي (تلفن 122) اطلاع دهيد.
    
    40-تعويض واشر شير آب براي جلوگيري از چكه كردن آب كار دشواري نيست.